Jak powszechnie wiadomo słodziki mają mniejszą kaloryczność niż cukier, czasem nawet zerową. Z tego też powodu zalecane są osobom z nadwagą, otyłością, cukrzykom, a także by zapobiec próchnicy. Każdy słodzik musi posiadać numer E, który świadczy o tym iż został on dopuszczony przez wyspecjalizowane instytucje UE za bezpieczny i dozwolony do spożycia przez człowieka. Słodziki można podzielić na poliole i substancje intensywnie słodkie. Podział ten wynika z różnicy w intensywności stopnia słodkości.
Produkcja żywności niskokalorycznej
W produktach niskokalorycznych sacharoza zwykle zastępowana jest słodzikiem. Sacharoza, czyli cukier, posiada specyficzne właściwości organoleptyczne i funkcjonalne różne od tych w substancjach słodzących, a tym samym mogłaby nie zaspokajać wymagań konsumentów. Przykładowo, by zapobiec pogorszeniu trwałości produktu wraz ze słodzikami dodawane muszą być chemiczne substancje konserwujące. Sacharyna pozostawia nieprzyjemny posmak w ustach dlatego też konieczne jest łączenie jej z innymi słodzikami. Kolejnym aspektem stosowania słodzików w produktach niskokalorycznych jest częsta konieczność zmiany parametrów procesu – temperatury, pH, intensywności mieszania.
Poliole – sorbitol (E420), ksylitol (E967), mannitol (E421)
Charakteryzują się mniejszą słodkością w stosunku do sacharozy (cukru). W Unii Europejskiej przyjmuje się iż dostarczają około 2,4 kcal na 1g. Istotnym faktem, szczególnie z punktu widzenia cukrzyków, jest to iż nie wymagają udziału insuliny w przemianach metabolicznych, a także w bardzo małym stopniu wpływają na poziom glukozy we krwi. Nadmierne ich spożycie może jednak skutkować występowaniem biegunek.
Jak wspomniano wyżej niektóre słodziki typu sacharyna nie są smaczne, więc łączy się ją przykładowo z sorbitolem, który maskuje nieprzyjemny posmak innych słodzików. Ksylitol natomiast występuje w niektórych owocach i warzywach, a nawet jest wytwarzany w organizmie człowieka jako metabolit pośredni rozkładu węglowodanów. Warto wspomnieć o tym, iż osłabia on siłę żelowania.
Substancje intensywnie słodkie – aspartam (E951), acesulfam K (E950), sacharyna (E954)
Substancje te już w niewielkich stężeniach są znacznie słodsze od sacharozy, nie posiadają wartości energetycznej i większości wydalane są z moczem. Tak jak poliole, nie wpływają na poziom glukozy we krwi i nie wywołują próchnicy. Jednak ich stosowanie powinno być ograniczane, gdyż istnieje możliwość szkodliwego działania na organizm. Jednym z najbezpieczniejszych sztucznych słodzików jest aspartam o dopuszczalnym dziennym spożyciu (ADI) do 40mg/kg masy ciała/dzień. Acesulfam K jest 130-200 razy słodszy od sacharozy, a jego ADI wynosi do 9mg/kg masy ciała/dzień. Niestety w przeciwieństwie do polioli, które nie wywołują żadnych niekorzystnych efektów ubocznych, tak na przykład przy stosowaniu aspartamu zgłaszano migreny, mdłości, bóle brzucha, wahania nastroju, a także problemy z widzeniem. Sugeruje się, iż powoduje agresję u dzieci, powstawanie nowotworów mózgu czy zwiększenie ryzyka choroby Alzheimera.